TÜRK ANİMASYONCULAR

VEDAT AR

 

1907 İstanbul doğumlu sanatçı dekoratör, animasyon sanatçısı, film rejisörü, seramik sanatçısı, belgesel yapımcısı, reklamcı ve profesör gibi unvanlarla tanınmaktadır. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde afiş bölümünü bitirmiştir.

 

Katıldığı yarışmayı kazanıp burslu öğrenci olarak Paris’e gitmiştir. Uygulamalı el sanatları bölümünde öğrenim görürken orada birçok film setinde bulunmuştur. Fransız yönetmen René Clair’in dekoratörüne yardımcılık yapmıştır. Muhsin Ertuğrul’la Paris’e geldiklerinde tanışmıştır. Türkiye'ye dönünce İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi bünyesindeki seramik bölümünde öğretim üyeliğine başlamıştır.

 

 

 

İpek Film Stüdyosu'nda, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda ve ardından Muhsin Ertuğrul’un çektiği 7 filmde dekoratörlük yapmıştır. Akademide kurs açarak birkaç öğrenciye çizgi film yapım tekniklerini öğretmeye başlamıştır. Savaş dolayısıyla selüloit (sinema filmi) bulunamadığından 1947’ de ilk Türk canlandırma filmi "Zeybek Oyunu" öğrencilere pelür kağıtları üzerine çizilerek gerçekleştirilmiştir. 3 dakikalık "Zeybek Oyunu" ilk Türk animasyonu olarak anılmaktadır. Vedat Ar, "Filmar" adıyla kurduğu şirkette 300’ den fazla reklam filmi çekmiştir. Esprili sinema reklamlarıyla halka reklam filmlerini sevdirip kabul ettirmekte önemli bir rol oynadığını söyleyebiliriz.

 

Nazım Hikmet’le tanışan sanatçı, senaryosunu Nazım Hikmet’ in takma adla yazdığı iki filmi yönetir. DGSA’nın 100. kuruluş yıl dönümünde ödülüne layık görülmüştür.

 

OĞUZ ARAL

 

1936 İstanbul doğumlu karikatür sanatçısı olan Oğuz Aral, "Utanmaz Adam" ve "Avanak Avni" adlı mizah karakterlerinin yaratıcısıdır. Yazar, tiyatro ve pandomim sanatçısı olarak da anılmaktadır.

 

Sanatçı ilk çizimlerine 14 yaşında başlamış ve kısa bir süre içinde yeteneği fark edilmiştir. Henüz 17 yaşında Türkiye’ nin en uzun ömürlü mizah dergisi Akbaba’nın karikatüristleri arasına katılmayı başarmıştır. 19 yaşına geldiğinde ilk çizgi romanını yayınlamıştır. Tef, Taş ve Dolmuş gibi dönemin önemli muhalif dergilerinin aranan "Altın Bilek" unvanlı karikatürcüsü olmuştur.

 

 

Usta çizer kendisi gibi karikatürist kardeşi Tekin Aral ile kurduğu mizah dergisi Gırgır’ı yönetmeye başlamıştır. Dergi zaman zaman bir milyona ulaşan haftalık tirajı ile dünyanın en çok satan üçüncü mizah dergisi olmuştur. Muhalif tavrıyla bilinen Gırgır, 12 Eylül döneminde kapatılan ilk yayın organlarından biri olmuştur. Oğuz Aral bir röportajında: "Avanak Avni" tiplemesinin uluslararası başarılar elde ettiğini anlatırken "Futbolcular ve politikacılar dahil ülkenin en ünlü kişisi oldu. Tabaklarda, bardaklarda, tişörtlerde, çarşaflarda, kolyelerde, kalemlerde, aklınıza gelebilecek her türlü tüketim maddesinde resmi basılır oldu. Hatta bununla da kalmadı. Avrupa'da, duvarlarda afişlerini Avrupalı gençlerin yakalarında rozetlerini gördüm. Bir Meksika dergisi de Avni’yi kapak yaptı. Avni’yi üçüncü dünya ülkelerinin simgesi olarak seçmişlerdi. Irkçılığa karşı bayrak yapmışlardı" değerlendirmelerinde bulunmuştur. Vefatına kadar Hürriyet gazetesinde karikatürlerini ve yazılarını devam ettiren sanatçının vefatından sonra Cihangir Parkı'na heykeli dikilmiştir.

 

 

ERDEM TAYLAN 

 

Amerika’da 2000’li yılların başında gösterime giren ve hasılat rekorları kıran animasyon filmi Finding Nemo'nun (Kayıp Balık Nemo) yaratıcı ekibinde yer alan bir Türk isim: Erdem Taylan.

 

Üniversite eğitimi için Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği okurken üç boyutlu animasyon ve grafikle orada tanışmıştır. İlk başlarda hobi olarak ilgilense de sonrasında iş hayatına buradan devam etme kararı almıştır. O dönemde ülkemizde bu alanda pek olanak olmadığı için yurt dışında çalışma kararı almış ve üç boyutlu animasyon filmleri yapan Hollywood firmalarından Pixar ve Dreamworks’te çalışan ilk Türk olmuştur. 

 

 

Çalıştığı filmlerden Shrek, Finding Nemo ve The Incredibles Oscar'da en iyi animasyon film ödülünü alırken, Cars filmindeki görsel efekt çalışmaları ile animasyon filmlerinin Oscar’ı olarak kabul edilen Annie Awards’ta “Görsel Efekt Dalında Üstün Kişisel Başarı Ödülü” için aday gösterilmiştir.

 

Pixar’dan ayrılıp Türkiye’ye döndükten sonra sırasıyla “The Bakery Animation”, “Cave” ve son olarak da bilgilerini yeni nesille paylaşabilmek amacı ile Camp Görsel Efekt ve Animasyon Merkezi'ni kurdu. 2015 yılında İzmir’de görselleme, 3D üretim bandı ve augmented reality alanlarında dünya çapında yazılımlar üretmek amacı ile Cave A.Ş. şirketini kurdu. Şu anda Cave bünyesinde ana tasarımcı ve yönetmen olarak çalışmalarına devam etmektedir. 

 

ALİ MURAT ERKORKMAZ

 

Mimar, yazar, ressam, müzisyen ve yazılım uzmanı olarak tanınmaktadır. Yıldız Teknik Üniversitesinden mezun olduktan sonra mimarlık stüdyosu açmıştır. Bu stüdyoda mimarlığın yanı sıra birçok kitap, dergi ve çocuk gazetesi yayınlamıştır. 1972'de, kendi ismini taşıyan ilk reklam ajansını kurmuştur. Daha çok çizgi reklamlarla uğraşarak Türkiye ‘de ilk 3 ajans arasına girmiştir.

 

Bu dönemde 16 mm bir film laboratuvarı ve renkli video stüdyosunu kurmuştur. Reklamların yanı sıra “Dünya Çocuk” isimli renkli, 16 sayfa günlük çocuk gazetesi çıkarmıştır. Bir dönemin ünlü sahne yapımcısı Egemen Bostancı için bazı müzikallerde sanat yönetmenliği yapmış, TRT’ nin ilk çizgi dizilerini hazırlamıştır. 2000'de İngiltere ‘de düzenlenen 20.Yüzyılın Çizgi Film Zirvesi’nde en başarılı 10 animatörden biri seçilmiş ve film efektleri dalında dünya birinciliği almıştır.

 

 

Canlandırma filmlerin dışında bilgisayar teknolojisi ile yakından ilgilenip yapay zekâ programları üretmeye başlamıştır. Hem kendi stüdyoları hem de başka şirketler için 2500’ün üzerinde yazılım üretmiştir. 1999'da "Martı" isimli stüdyoyu kurarak yüksek teknoloji ve iki boyutlu canlandırma çalışmalarını birleştirmiştir. 2008'e kadar 4400’den fazla reklam ve kısa metraj, 3 uzun metrajlı film ve 49 televizyon dizisi üretmiştir.

 

2000'de, 20. yüzyılın en iyi on çizgi filmcisi arasında gösterilerek İngiltere’deki TOONZ Conference’ta yer almıştır. 15 Mart 2001’de Londra ‘da Olympia’da yapılan FX Animation Festival'de “2000 sonrası” konusu ile dünya devleri arasında birinci sırayı almıştır.